Παρουσίαση του μυθιστορήματος με τίτλο "σέρρα Η ψυχή του Πόντου" του Γιάννη Καλπούζου από τις εκδόσεις Ψυχογιός

Εκδήλωση - παρουσίαση την Πέμπτη 7 Απριλίου 2016 και ώρα 20.30 

στο βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ - Σταδίου 24 Αθήνα

"ΣΕΡΡΑ. Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ"
του ΓΙΑΝΝΗ  ΚΑΛΠΟΥΖΟΥ
 Ιστορικό Μυθιστόρημα
Σειρά : Ελληνική λογοτεχνία
Σελίδες : 640, εκδόσεις Ψυχογιός

Ενόψει του εκτοπισμού των Αρμενίων απ' την Τραπεζούντα τον Ιούνιο του 1915, ένα κορίτσι που μοιάζει να το ζωγράφισε ο ίδιος ο Θεός καταφεύγει στο σπίτι ενός αγνώστου. Στην Ορντού ένα άλλο κορίτσι εύπορης ελληνικής οικογένειας ετοιμάζεται για τον γάμο της και πασχίζει να οραματιστεί το μέλλον μ' έναν άντρα τον οποίο ελάχιστα γνωρίζει.

Ο χαρισματικός, θρήσκος και θεματοφύλακας των ηθών της εποχής Γαληνός Φιλονίδης διχάζεται ανάμεσα σε δυο γυναίκες• δοκιμάζεται εμπρός στις ιδέες του• έρχεται αντιμέτωπος με την αγριότητα και το μίσος• συντρίβεται και θέτει ως στόχο ζωής να εκδικηθεί εκείνον που του προκάλεσε τον μέγα πόνο.

Στο παρασκήνιο της μυθοπλασίας ιχνογραφείται ο Πόντος μέχρι την ανταλλαγή των πληθυσμών• η ομογενοποίηση των φυλών με συνδετικό κρίκο μα και άλλοθι τη θρησκεία• ο φόβος, η μισαλλοδοξία και ο εθνικισμός που ενσπείρουν οι Νεότουρκοι και στη συνέχεια οι Κεμαλιστές• η καθημερινή ζωή στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης• οι διώξεις των Ελλήνων επί Στάλιν• τα στρατόπεδα εργασίας στη Σιβηρία και οι στέπες του Καζακστάν με αφόρητους καύσωνες το καλοκαίρι και σφοδρό ψύχος τον χειμώνα• οι πόθοι, τα πάθη και τα δεινά των Ποντίων.

Κι όλα, μέσα από το πολυσχιδές ταξίδι που γράφει η ζωή και το ταξίδι που γράφεται για τη ζωή, να φαντάζουν φλόγες και κινήσεις του ποντιακού χορού σέρρα, του χορού της φωτιάς.

Το μυθιστόρημα ξεκινά στην Τραπεζούντα τον Ιούνιο του 1915. Ο Αʹ Παγκόσμιος Πόλεμος μαίνεται, οι περισσότεροι άντρες του Ελληνισμού του Πόντου από 18 έως 45 χρόνων στενάζουν στα τάγματα εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού), απ’ όπου ελάχιστοι βγαίνουν ζωντανοί, ενώ οι χωροφύλακες καταδιώκουν τους φυγόστρατους και τους συγγενείς τους.

Ενόψει του εκτοπισμού των Αρμενίων, μια δεκαπεντάχρονη, που μοιάζει να τη ζωγράφισε με τα χέρια του ο ίδιος ο Θεός, καταφεύγει στο σπίτι ενός αγνώστου. Πολλά χιλιόμετρα μακρύτερα, στην Ορντού, ένα κορίτσι εύπορης ελληνικής οικογένειας ετοιμάζεται για τον γάμο της και πασχίζει να οραματιστεί το μέλλον μ’ έναν άντρα τον οποίο ελάχιστα γνωρίζει.

Ο Γαληνός Φιλονίδης, ο κεντρικός ήρωας του μυθιστορήματος, διχάζεται ανάμεσα σ’ αυτές τις δυο γυναίκες και δοκιμάζονται οι ηθικές αρχές του. Είναι απόφοιτος του Φροντιστηρίου, του λαμπρότερου εκπαιδευτικού ιδρύματος του Πόντου, και φιλόλογος, σπουδαγμένος στην Αθήνα. Γνωρίζει πέντε γλώσσες, είναι πολύ θρήσκος και έχει το χάρισμα να μη διακρίνονται στο πρόσωπό του τα συναισθήματά του (λύπη, ταραχή, θυμός, φόβος), ενώ κόντρα στον ήρεμο χαρακτήρα του ασχολείται ερασιτεχνικά με την πυγμαχία.

Οι Οθωμανοί εκτελούν όποιον κρύβει Αρμένιους, ένας θηριώδης χωροφύλακας βρίσκεται συνεχώς στα ίχνη της δεκαπεντάχρονης Αρμενοπούλας κι ένας Ρωμιός καταδότης τού παρέχει πληροφορίες.

Ο Γαληνός θα επωμιστεί όσα του επιφυλάσσει η μοίρα και όσα επιφέρουν οι επιλογές του μέσα από συνεχείς ανατροπές και απρόβλεπτες καταστάσεις, όπου μεταξύ άλλων εμπλέκονται Ρώσοι και Τούρκοι κατάσκοποι. Συγχρόνως θα παρασυρθεί στη δίνη των μεγάλων ιστορικών γεγονότων από το 1915 και εντεύθεν, όπως και οι λοιποί συμπρωταγωνιστές. Ωστόσο, σε μικρότερα ή μεγαλύτερα διαστήματα η ζωή κυλά στους ομαλούς ρυθμούς της καθημερινότητας, επιτρέποντας στον έρωτα να ανθίσει και να διαφεντέψει με τον δικό του τρόπο τον μικρόκοσμο των ηρώων του βιβλίου.

Στο υπόστρωμα αλλά και στο προσκήνιο της μυθοπλασίας ιχνογραφούνται συνήθειες, συμπεριφορές, νοοτροπίες, ήθη, έθιμα, φυλές και θρησκείες. Εξιστορούνται οι σφαγές των Αρμενίων, η διετής κατάκτηση της Τραπεζούντας από τους Ρώσους, το αντάρτικο κίνημα, οι προσπάθειες για τη δημιουργία ελληνικής Δημοκρατίας στον Πόντο και οι κατατρεγμοί των Ποντίων. Ξεδιπλώνονται σελίδα προς σελίδα ο φόβος, η μισαλλοδοξία, ο εθνικισμός, η τρομοκρατία και πλήθος από τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Νεότουρκοι και στη συνέχεια οι Κεμαλιστές. Αναπαριστάται η καθημερινή ζωή στα πρώτα χρόνια της Σοβιετικής Ένωσης, όπου κατέφυγε σημαντικό μέρος των προσφύγων του Πόντου, ενώ εντάσσονται στη μυθιστορία οι διώξεις επί Στάλιν, τα στρατόπεδα εργασίας στη Σιβηρία, οι στέπες του Καζακστάν, με τους αφόρητους καύσωνες το καλοκαίρι και το σφοδρό ψύχος τον χειμώνα, και πολλά άλλα.

Κάθε κεφάλαιο αρχίζει με ένα απόφθεγμα του μυστηριώδους αφηγητή, το οποίο συμπυκνώνει το νόημα όσων πρόκειται να ακολουθήσουν, καθώς και τη στοχαστική πτυχή του μυθιστορήματος και των μηνυμάτων που εμπεριέχει.

Το «σέρρα», εκτός από την αναγνωστική ευφορία που προσφέρει, έρχεται και να αναδείξει την άγνωστη στους πολλούς ιστορία του Πόντου, ενσωματωμένη αριστοτεχνικά και με λογοτεχνική φειδώ στην περιπετειώδη ζωή των ηρώων. Να αγγίξει μέσα από μια συναρπαστική μυθοπλασία την ψυχή και τον λογισμό των αναγνωστών, να μεταδώσει γνώσεις και να μιλήσει με παραστατικό τρόπο για τη γενοκτονία των Ποντίων. Έρχεται σε μια εποχή κατά την οποία οι Έλληνες έχουμε ανάγκη από ένα σημείο αναφοράς, ένα φωτεινό παράδειγμα-πρότυπο. Ένα τέτοιο παράδειγμα και ιστορικό σηματωρό αποτελεί ο Ελληνισμός του Πόντου, ο οποίος κατόρθωσε να σηκώσει το κεφάλι ύστερα από τα αλλεπάλληλα δεινά που τον χτύπησαν.

~~~~~~~~~~~

Ο ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΠΟΥΖΟΣ γεννήθηκε στο χωριό Μελάτες της Άρτας το 1960. Έχει γράψει ποιητικές συλλογές, στίχους σε 70 τραγούδια, διηγήματα και μυθιστορήματα. Με την ποιητική συλλογή Έρωτας νυν και αεί ήταν υποψήφιος στη βραχεία λίστα για το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2008, ενώ το 2009 τιμήθηκε με το Βραβείο Αναγνωστών του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου (Ε.ΚΕ.ΒΙ.) για το μυθιστόρημά του ΙΜΑΡΕΤ. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά του Ο,ΤΙ ΑΓΑΠΩ ΕΙΝΑΙ ΔΙΚΟ ΣΟΥ, ΣΑΟΣ. ΠΑΝΤΟΜΙΜΑ ΦΑΝΤΑΣΜΑΤΩΝ, ΙΜΑΡΕΤ: ΣΤΗ ΣΚΙΑ ΤΟΥ ΡΟΛΟΓΙΟΥ, ΑΓΙΟΙ ΚΑΙ ΔΑΙΜΟΝΕΣ, ΣΕΡΡΑ. Η ΨΥΧΗ ΤΟΥ ΠΟΝΤΟΥ καθώς και τα νεανικά μυθιστορήματα ΙΜΑΡΕΤ 1 – ΟΙ ΔΥΟ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΙΣΜΑΗΛ και ΙΜΑΡΕΤ 2 - ΦΑΡΣΕΣ, ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΟΝΕΙΡΑ.