Ενας γνωστός άγνωστος απών, συμπληρώθηκαν 16 χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Μιχάλης Κατσαρός.

ΕΠΙΣΤΟΛΕΣ

Κύριε διευθυντά,

πριν λίγο καιρό συμπληρώθηκαν 16 χρόνια από τότε που έφυγε από τη ζωή ο ποιητής Μιχάλης Κατσαρός.

Γεννήθηκε στην Κυπαρισσία και έζησε στην Αθήνα. Ανήκει στην πρώτη μεταπολεμική γενιά των Ελλήνων ποιητών, μια εντελώς ιδιαίτερη παρουσία στην ελληνική λογοτεχνία, μ’ ένα μεγάλο έργο, όχι όμως τόσο γνωστό, αλλά πολύ αξιόλογο. Ο Μιχάλης Κατσαρός ήταν μια εμβληματική φυσιογνωμία κι ειρωνικός αντιεξουσιαστής, μια ιδιόρρυθμη περίπτωση των Ελληνικών Γραμμάτων (τον είχα γνωρίσει, καθόταν συχνά σε ένα καφενείο της πλατείας Κοτζιά. Ηταν ένας κλειστός τύπος, λίγο απόμακρος, ψηλός, ευθυτενής, με στοιχεία εκκεντρικού, τα ρούχα ήταν φθαρμένα, μα δεν φαινόταν αυτό να ήταν από ανέχεια, μα από στάση ζωής και για λόγους ιδεολογικούς ή και για αυστηρά προσωπικούς, επιμελώς ατημέλητος, φορούσε πάντα ένα ναυτικό καπέλο).

Η ζωή του Μιχάλη Κατσαρού ήταν σκληρή, δύσκολη και βασανισμένη. Πήρε μέρος στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και μάλιστα ως αεροπόρος. Κατόπιν εντάχθηκε στην Εθνική αντίσταση, μέσα από τις τάξεις του ΕΑΜ και του ΕΔΕΣ, προδόθηκε όμως από συνεργάτες των Γερμανών, φυλακίστηκε στις φυλακές Χατζηκώστα, όπου και βασανίστηκε από τα Eς-Ες, κατόπιν πήρε μέρος και στα Δεκεμβριανά. Μετά τη λήξη του πολέμου βιοπορίστηκε από διάφορα επαγγέλματα, όπως αυτό του ιδ. υπαλλήλου, ασχολήθηκε με τη δημοσιογραφία, κυρίως στον αριστερό παράνομο Τύπο, για κάποιο διάστημα έκανε και τον εκφωνητή της Ελληνικής Ραδιοφωνίας, απ’ όπου εκδιώχθηκε λόγω πολιτικών φρονημάτων. Η πρώτη του παρουσία στην Ελληνική λογοτεχνία έγινε με “Το Μπαρμπερίνικο καράβι” στο περιοδικό “Ελεύθερα Γράμματα” το 1946, κατόπιν ακολούθησε η ποιητική του συλλογή “Μεσολόγγι” γύρω στο 1949, ενώ μεσολάβησαν και κάποια μεμονωμένα ποιήματα, όπως αυτό της “Βγενιώς”.

Το κορυφαίο όμως έργο του Μιχάλη Κατσαρού είναι το “Κατά Σαδδουκαίων”, ένα έργο – καταγγελία για τον Σταλινισμό και τις μεθόδους του, πράγμα που τον έφερε σε πλήρη ρήξη με την Αριστερά και το ΚΚΕ. Το έργο αυτό γράφτηκε το 1953 και μελοποιήθηκε αργότερα, σε μορφή Καντάτας, από τον Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίο ήταν φίλοι (νομίζω και κουμπάροι ή κάτι τέτοιο), παίχτηκε αρκετές φορές στο εξωτερικό, κυρίως στη Γερμανία και στην Αγγλία. Ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης τραγούδησε σε μουσική Μ. Θεοδωράκη με εξαιρετικό τρόπο το ποίημα “Αυτούς που βλέπεις, πάλι θα τους ξαναδείς”. Αργότερα θα τραγουδήσει και ο Κώστας Χατζής, όμως η ερμηνεία από τον Μπιθικώτση παραμένει ανεπανάληπτη!

Έργα του Κατσαρού μελοποιήθηκαν και από τον Γιάννη Μαρκόπουλο, “Το οροπέδιο”, νομίζω. Το 1984 κυκλοφόρησε ένας δίσκος από τη ΜΙΝΟΣ, που τραγούδησε ο ίδιος έργα του παίζοντας κάποιο ινδικό όργανο. Η ποιητική θέαση του Μιχάλη Κατσαρού με κείμενα όπως αυτά της Διαθήκης – Αντισταθείτε, Ανάπηρη ελευθερία σας τάζουν πάλι και πολλά άλλα αποτελούν μεγάλη παρακαταθήκη στην ελληνική λογοτεχνία που παραμένει δυστυχώς άγνωστη και αναξιοποίητη στα ερμάρια της σιωπής και της αδιαφορίας. Ο Μιχάλης Κατσαρός έμεινε μόνος στην προσωπική του εξορία και στην προσωπική του Μακρόνησο υπηρετώντας έτσι τα πιστεύω και τις αξίες του σε όλη του τη ζωή. Ήταν επίσης και αξιόλογος ζωγράφος.

Τον Σεπτέμβριο του 1998 δόθηκε μια μεγάλη συναυλία στο Ηρώδειο με το έργο του “Κατά Σαδδουκαίων” όπου του ζήτησε συγγνώμη (κατά κάποιο τρόπο) η Αριστερά για τη στάση που είχε απέναντί του και τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου πέθανε. Κηδεύτηκε με τιμές αξιωματικού Αεροπορίας.
Στις μέρες μας ένα από τα πολλά αποφθέγματά του είναι πολύ επίκαιρο: «Μην αμελήσετε. Πάρτε μαζί σας νερό. Το μέλλον μας θα έχει πολλή ξηρασία».


από το: http://www.haniotika-nea.gr/enas-gnostos-agnostos-apon/#ixzz3xrxErl8o